Bismillâhirrahmânirrahîm.
Allah’ın selamı üzerinize olsun.
Kıymetli kardeşlerim bu haftaki sohbetimizde Komşu Hakkından bahsedeceğiz…
“Yüce dinimiz İslam, Müslümanların, akrabalarınızın, hak ve hukuklarına riayet etmeyi emrettiği gibi komşu haklarına da riayet etmeyi bize emretmiştir.”
Kıymetli kardeşlerim günümüzde bırakın komşuyu, akrabalar birbirine gitmeyi yani ziyaret etmeyi terk etmişler. Akrabalık bağlarını koparmışlar, oysa yüce dinimiz sılayı rahim-i emrediyor.
Ve Kur-an’ı Kerim de şöyle buyuruyor…
“Yüce Allah adaleti iyilik yapmayı ve akrabaya bakmayı emreder, azgınlığı ve fenalığı şiddetle yasaklar, umulur ki tutasınız diye size böyle öğüt verir.”
İşte kardeşlerim, her Cuma imam efendiler bıkmadan usanmadan bize söylerler.Ne hikmettir ki ibret almayız, yüce Rabbimiz bizleri, kalbi ve gönlü katılaşanlardan eylemesin.
Efendimiz (s.a.v.) şöyle buyuruyor…
“Cebrail (a.s.) komşu hakkından bana öyle tavsiyede bulundu ki, komşuyu komşuya varis kılacak sandım.(2)
Başka bir hadis ise şöyledir…
“Allah’a ve A-hiret gününe imanı olan, komşusuna ikram etsi.(3)
Bir diğeri ise şöyledir…
“Komşusu kötülüğünden emin olmadıkça, kimsenin imanı kâmil olmaz.(4)”
Kıymetli kardeşlerim görülüyor ki komşu hakkı ne kadar önemli, Peygamber efendimiz (s.a.v.) komşuya yardım etmeyi ona ikramda bulunmayı hal ve hatırını sormayı bize emrediyor. Hatta hadis-i şerifimize baktığımız zaman bu benim komşum bana bundan malıma namusuma ve canıma zarar gelmez güvencini hissettirmemizi istiyor.Böyle olmadığı takdirde kâmil bir iman sahibi olamayacağımızı bize bildiriyor. Şimdi günümüze bir bakalım komşusundan hangimizi haberi var. Aç mı? Susuz mu? Hasta mı? Ödlü mü? Kaldı mı? Hiç bilmiyoruz. Acaba (h.z.) Peygamber (s.a.v.) efendimizin tarif ettiği ölçüye kaç müslüman uyuyor? İşte burası çok önemli ölçümüz Hz. Peygamber ölçüsü değilse acaba kimin ölçüsü? Günümüzde insanların birbirinden menfaati (yani) maddi çıkarı varsa selam veriyor.Hal hatır soruyor. Ya değil se akrabaymış yok komşuymuş bunların bir anlamı yok. Vel hâsılı kardeşlerim ölçümüz peygamber (s.a.v.) efendimizin ölçüsüne uymuyor.
Oysa kardeşlerim efendimiz s.a.v. bakın ne buyuruyor…
Birisi Allah resulü s.a.v.’ me gelerek:
“Ya resulallah falan kadın geceleri ibadetle, gündüzleri oruçla geçirir, çok ibadet ehli dediler, yalnız komşusuna eziyet eder.”
Efendimiz buyurdu ki: “O cehennemdedir.”(5)
Kıymetli kardeşlerim, Allah cümlemize hayırlı komşular nasip etsin.
Kıymetli kardeşlerim, komşu hakkı nelerdir efendimiz s.a.v. den öğrenelim:
Kainatın Efendisi (s.a.v). buyuruyorlar ki:
“Komşu hakkının nelerden ibaret olduğunu bilir misiniz? Yardımlaşma isterse yardımlaşma, yardım isterse yardımına koşmak, ödünç isterse vermek, muhtaç olursa ihtiyacını gidermek, hastalanırsa geçmiş olsuna gitmek, ölürse cenazesinde bulunmak, sevinçli günlerinde göz aydınlığına gitmek, felaketli günlerinde taziyesine koşmaktır, müsaadesini almadan havasını kesecek şekilde evini, onun evinden daha yüksek yapma, komşuna eziyet etme, satın aldığın meyveden ona ver, şayet vermeyeceksen ona gösterme,çocuğun bu meyveleri onun çocukları göreceği bir şekilde yemesin,pişirdiğin yemeğin kokusu ile komşuna eziyet etme,onu incitme.”
Efendimiz s.a.v. devamla şöyle buyurdu:
”Komşu hakkının ne demek olduğunu biliyor musunuz? Varlığımı kudret elinde bulunduran Allah’a and olsun ki komşu hakkını Allah-u teala nın rahmetine mashar olan kimseler ödeyebilir.(6)
Kıymetli kardeşlerim Hüccetül İslam İmamı Gazali (r.a.) bakınız konumuza nasıl ışık tutuyor.
Komşu hakkı şunlardır. Selam vermek, kusurlarını affetmek, kapı ve penceresini dinlememek, gizli hallerini araştırmamak, evine aldığına göz dikmemek, hata ve kusurlarını gizlemek, evinde olmadığı zaman evini korumak, mahrem yerine bakmamak, çoluk çocuğuna kötü gözle bakmamak, din ve dünya işlerinde bilmediğini ona öğretmek.
Efendimiz (s.a.v.) den sordular ya resulallah kaç ev komşudur?
Efendimiz (s.a.v.) buyurdular: “Kırk ev sağdan kırk ev soldan kırk ev önden kırk ev arkadan, komşudur.”(7)
Müminlerin annesi hazreti aişe r.a. şöyle anlatıyor:
Allah resulüne sordum?
İki komşum var birinin kapısı tam kapıma bakıyor, diğerinin kapısı ise arkadadır. Bazen her ikisine de ikram edemiyorum yani ikisine birden verecek kadar ikram bulunmuyor, bunlardan hangisini tercih edeyim ya resulallah? Hangisi daha çok hak sahibidir?
Efendimiz buyurdular ki: “Kapısı kapına bakan daha çok hak sahibidir.”(8)
Kıymetli genç kardeşlerim: Komşuluk ve komşu hakları çok önemlidir. Kendimizin hoşlandığı şeyleri komşumuza yapmalıyız, velev ki komşumuz kötü söylese bile biz kötü şöyle memeliyiz.
Ona o kötü huyu ve ahlakı için dua edip için Allah’a havale etmeliyiz.
İbni Mesut’a (r.a.) biri gelerek: Ya ibni mesut bir komşum var daima bana zahmet verir bir gün kötü söyler ve durmadan bana eziyet eder dedi.
İbni Mesut (r.a.) : Sen git otur, bir gün o senin hakkında Allaha isyan etti ise, sen onun hakkında Allaha ibadet eyle.
Görülüyor ki kardeşlerim komşumuz ne kadar kötü olursa olsun yinede biz dua edelim, bir gün olur mutlaka ıslah olur ve düzelir. Eğer çok şerli ise yüce Mevla’ya havale edelim.
Kıymetli kardeşlerim: İnsan anne, babasından çok komşusunu görür hastalarsa yakınlarından evvela komşu yun haberi olur, ondan dolayı komşuluk çok önemlidir. Hal ve hareketlerimizle, sözlerimizle komşumuzu üzmemeliyiz. Her zaman komşuluk haklarına riayet etmeliyiz, eğer komşumuz etmiyorsa uyarmalıyız kesinlikle komşumuza zarar verecek herhangi bir davranıştan kaçınmalıyız.
İhyayı Ulumiddin isimli Gazali hazretlerinin eserinde komşuluk hakkında şöyle okumuştum: Adamın biri, farelerin evini istila etmesinden şikayet etmiş.Birileri kedi almasını tavsiye etmiş.Tavsiye edenlere bunu yapmam, zira, kedinin sesini duyan farelerin evimi terk edip komşumun evine gitmesinden ve bu suretle kendim için sevmediğimi komşum için sevmiş olacağımdan korkarım.diye cevap vermiştir.İşte kardeşlerim konu ne kadar önemli ve mühimdir.
Ebu Bekir Sıddık Efendimiz, oğlu Abdurrahman’ı komşusu ile kavga ederken görür, ve oğluna darılarak ,şöyle der:
“Oğlum komşun ile dedi kodu yapma, şu gördüğün insanlar dağılır giderler, ve sen yine komşunla baş başa kalırsın”buyurdular.
İşte kardeşlerim komşuluk ilişkilerimizi iyi ayarlamalıyız, dengede tutmalıyız hani derler ya halk arasında yakın komşu ana baba gibidir.(yani) hasta olsan annen, baban, oğlun, kızın ve akraban duyuncaya kadar komşun seni hastaneye yetiştirir.bunun için İslam da komşuluk çok önemlidir kardeşlerim.
Kıymetli genç kardeşlerim günümüzde Müslüman ların komşuluk haklarını hiçe saydıklarını görmekteyiz aslında bu mesele çok önemli adamım komşusundan haberi yok komşusu aç mı? Susuz mu? Hasta mı?öldü mü?? yoksa başında bir hamli var? Haberi yok.hatta daha vahimi kapı bir komşusu ölüyor ancak selası verilince haberi oluyor. Bu ne kadar üzücü bir durum değimli?
Oysa sevgili Peygambermiz (s.a.v.) “Komşusu açken tok yatan bizden değildir.” buyuruyor.Acaba bu düsturu kaç Müslüman hatırlıyor?Kaç Müslüman bu işin bilincinde acaba.Eğer bizim ölçümüz Hz.Peygamber (s.a.v.) in ölçüsüne uymuyorsa acaba bizim ölçümüz kimin ölçüsü? Biz kime uyuyoruz?
Burada sohbetimize son verirken yüce rabbimiz cümlemizin ölçüsünü hazreti peygamberin (s.a.v.)’in hayat ölçüsüne uydursun.Bizleri ve ümmeti Muhammedi onun irfan meclisinden ayırmasın birbirini Allah için seven kullarının zumresine ilhak eylesin.Başka bir irfan meclisinde buluşmak ümidiyle …
Vesselam ?
Hizmetkar - 04.02.2008
Kaynaklar
01:Nahl suresi ayet 90.
02:Buharı Müslim h.z Ayşe r.a. , ibni ömer r.a.
03: Buhari Müslim.
04:Buhari.
05:Ahmet hakim ebu hureyre r.a.
06:Harati mekarimi ahlakta ibni adiy el kamilde.
07:Ebu Davut,ebu yala,ebu hureyre r.a.
08:Buhari şerif.
